اختلال دوقطبی چیست؟
کلینیک ترک اعتیاد آکسون، مرکز ترک اعتیاد آکسون: اختلال دوقطبی با دوره های خلقی خاصی در قطب های مخالف طیف خلق تعریف می شود که در این مقاله به بررسی اختلال دوقطبی چیست؟ خواهیم پرداخت. از مهمترین این طیف خلق ها می می توانیم به دوره شیدایی و دوره افسردگی اشاره نماییم که این دوره های خلقی به همراه علائم فراوانی فراتر از تغییرات خلقی همراه است، از جمله تغییر در شناخت، خواب و رفتار. برخلاف استفاده عامیانه از اصطلاح “دوقطبی” و اشاراتی به این اختلال در فرهنگ عامه، اختلال دوقطبی اغلب توسط افراد به اشتباه درک می شود. اگرچه این اختلال دارای ویژگی خلق و خوی متناوب و متغیر است، اما یک بدخلقی ساده یا غیرقابل پیش بینی نیست. اختلال دوقطبی با دوره های خلقی خاصی در قطبهای مخالف طیف خلق تعریف می شود.
شیدایی و افسردگی از دیگر دوره های خلقی است که به همراه علائم فراوانی از جمله تغییر در شناخت، خواب و رفتار همراه است. اختلال دوقطبی یک اختلال روانی شدید است که گاهی اوقات برای درمان خطرات تهدید کننده زندگی و ایجاد ثبات در افراد نیاز به بستری فرد دارد تا در آینده بتوانند این اختلال را به صورت درمان سرپایی کنترل کنند.
اختلال دوقطبی چیست؟
روانپزشکان از اواسط دهه 1800 در حال تشخیص و درمان اختلال دوقطبی بوده اند. این اختلال با دوره های متغیر خلقی همراه است. در ابتدا “افسردگی شیدایی” نامیده می شد، اصطلاحی که تا به امروز در فرهنگ رایج پابرجا مانده است، اگرچه پزشکان دیگر از این اصطلاح در تشخیص رسمی استفاده نمی کنند. اختلال دوقطبی با وجود حداقل یک دوره خلقی مجزا تشخیص داده می شود. اگرچه اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، دوره های افسردگی یا مختلط را تجربه می کنند، دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) فقط افرادی را ملزم به تشخیص این بیماری می داند که دوره های شیدایی را تجربه کرده باشند.
دوره های شیدایی و افسردگی باعث تغییرات همه جانبه در تفکر و رفتار می شود. افرادی که مبتلا به افسردگی هستند از انرژی روحی و جسمی کمتری برخوردارند، در حالی که افراد شیدایی یا هیپومانیک (دارای جنون خفیف) دارای انرژی بیشتری هستند. شدت ناگهانی یک دوره شیدایی ممکن است ناخوشایند و خطرناک باشد. دوره های شیدایی گاهی به حدی شدید هستند که منجر به بستری شدن در بیمارستان می شوند، به ویژه هنگامی که شامل ویژگی های روان پریشی مانند هذیان یا توهم هستند.
طیف دو قطبی
برخی از افرادی که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم تصمیم به نامگذاری و تعریف اختلال دوقطبی گرفتند، آن را به عنوان یک اختلال طیفی در نظر گرفتند، زیرا اختلال دوقطبی بیشتر از آنکه انواع خاص و مجزایی داشته باشد، دارای مراحل مختلفی بود. اگرچه این مفهوم در نحوه تشخیص اختلال دوقطبی منعکس نشده است، اما ممکن است برای برخی از افرادی که سعی دارند درک بهتری از تجربه خود از این اختلال داشته باشند مفید واقع شود. افرادی که دوره ها یا علائم افسردگی بیشتری را تجربه می کنند و بنابراین در پایان محدوده افسردگی طیف قرار می گیرند، ممکن است به اقدامات متفاوت تری نسبت به افرادی که اغلب علائم شیدایی یا هیپومانیا را تجربه می کنند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند، نیاز داشته باشند.
انواع اختلال دوقطبی
افراد ممکن است انواع مختلف اختلال دوقطبی را از هم تشخیص ندهند و منظور از اصطلاحاتی مانند اختلال دوقطبی شیدایی، اختلال دوقطبی خفیف و دوقطبی نوع یک در مقابل دوقطبی نوع دو را درک نکنند.
برای بسیاری از افراد، این تمایزها مهم نیستند. اما با دانستن تمایز آنها متوجه خواهیم شد که اختلال دوقطبی نوع یک شدیدتر از اختلال دوقطبی نوع دو است و تفاوت بین آنها به شدت دوره های شیدایی مربوط می شود. دوره های افسردگی شدید خطراتی را به همراه خواهد داشت اما دوره های شیدایی بسیار خطرناک تر از دوره های هیپومانیا (جنون خفیف) هستند.
اختلال دوقطبی نوع یک
اختلال دوقطبی نوع یک شدیدترین نوع اختلال دوقطبی است که با حضور دوره های شیدایی تعریف می شود.
هیچ ضرورتی در مورد دوره های افسردگی وجود ندارد. با این وجود، اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک هر دو دوره شیدایی و افسردگی را تجربه می کنند. دوره های شدید شیدایی با مشکلات و خطرات زیادی همراه است. این مشکلات شامل رفتارهای تکانشی مانند رانندگی بی ملاحظه و بی محابا، زیاده روی در خرج کردن پول و رابطه جنسی ناامن است. گاهی اوقات افرادی که مانیک (مبتلا به جنون و شیدایی) هستند نیز دچار روان پریشی می شوند. آنها ممکن است دچار توهمات شنوایی مانند “شنیدن صداها” شوند یا دچار توهمات بزرگ شوند.
کسی که مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک با ویژگی های روان پریشی است باور دارد که از قدرت های ماوراء طبیعی برخوردار است و بر اساس همین باورها به گونه ای رفتار می کند که خود یا دیگران را در معرض آسیب قرار می دهد. افرادی که علائم شیدایی شدید را تجربه می کنند، معمولاً نیاز به یک دوره کوتاه مدت بستری در بیمارستان دارند تا زمانی که از نظر روحی بهبود یابند و دیگر دچار روان پریشی نشوند.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی نوع دو
برای اینکه افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع دو تشخیص داده شوند، باید حداقل یک دوره هیپومانیا یا جنون خفیف و حداقل یک دوره افسردگی اساسی را تجربه کرده باشند. اگرچه آنها ممکن است در هر دو حالت خلقی روان پریشی را تجربه کنند، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع دو، بسیار کمتر از افرادی که دارای اختلال دوقطبی نوع یک هستند، دچار روان پریشی می شوند. دوره های هیپومانیک، عملکرد افراد را تحت تاثیر قرار میدهد، اما نه به اندازه دوره های شیدایی. افرادی که دوره های هیپومانیا را تجربه میکنند نیازی به بستری شدن ندارند. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع دو، از دوره های هیپومانیا به عنوان دوره های مثبت برای افزایش انرژی و خلاقیت یاد می کنند.
جنبه های لذت بخش دوره های هیپومانیا چیزی است که باعث می شود بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی از مصرف داروهایی که اختلال آنها را کنترل می کند اجتناب کنند. با این وجود، دوره های هیپومانیا اغلب با جنبه های ناخوشایندی از قبیل افکار پریشان، اضطراب و آشفتگی همراه هستند. افرادی که چرخه های سریع اختلال دوقطبی نوع دو را تجربه می کنند، معمولاً هر سال دوره های خلقی بیشتری را نسبت به افراد مبتلا به سایر انواع اختلال دوقطبی نوع دو تجربه می کنند.
اختلال خلق ادواری
هنگام در نظر گرفتن تشخیص اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی) در مقابل اختلال دوقطبی، اصلی ترین تفاوت بین این دو اختلال، شدت آنهاست. اختلال خلق ادواری، حتی خفیف تر از اختلال دوقطبی نوع دو است. اگرچه افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع دو دارای دوره های کامل هیپومانیا و افسردگی اساسی هستند، اما افراد مبتلا به اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی) فقط علائم هیپومانیا و افسردگی را دارند.
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، افراد مبتلا به اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی) دوقطبی هرگز یک حالت خلقی کامل برای آنها تعریف نشده است. آنها حتی ممکن است تشخیص ندهند که یک اختلال زمینه ای دارند و ممکن است تغییرات خلقی خود را به صورت فصلی یا زمینه ای تجربه کنند. اگرچه سیکلوتایمی درمان نشده شدت کمتری نسبت به اختلال دوقطبی نوع یک یا دوقطبی نوع دو درمان نشده دارد، اما ممکن است روابط و شغل فرد را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین ممکن است باعث شود افراد به منظور تنظیم خلق و خوی خود به سوء مصرف مواد روی آورند.
دوره های مختلط
افرادی که یک دوره مختلط دوقطبی را تجربه می کنند، در معرض خطر بیشتری برای بروز رفتارهای تکانشی و خود تخریبی، از جمله خودآزاری و اقدام به خودکشی قرار دارند. اگرچه حالت مختلط اختلال دوقطبی ممکن است یک تناقض به نظر برسد، در واقع برای افرادی که افسرده هستند، انفجار ناگهانی انرژی که باعث تحریک آنها می شود، نسبتاً رایج است. به همین ترتیب، افرادی که علائم شیدایی را تجربه می کنند، ممکن است گاهی اوقات احساس ناامیدی کنند. مسئله ای که باعث خطرناک تر شدن دوره های مختلط می شود این است که افرادی که به شدت افسرده هستند اغلب انرژی یا انگیزه لازم برای عمل به افکار خودکشی را ندارند، در حالی که افرادی که در حالت مختلط قرار دارند بیشتر به افکار افسرده یا ناامید کننده خود عمل می کنند. دوره هایی با ویژگی های مختلط همچنین ممکن است شامل علائم روان پریشی باشند که آنها را حتی خطرناک تر کرده و بیشتر مستلزم بستری شدن در بیمارستان می کند.
نکته ای که ضروری است نسبت به آن آگاهیداشته باشید این است که درمان اختلال دوقطبی، نیازمند دریافت خدمات روان درمانی و روانشناسی تحت نظر متخصصین کلینیک ترک اعتیاد و روانپزشکی آکسون، به عنوان بهترین کلینیک ترک اعتیاد تهران می باشد.
علائم اختلال دوقطبی
علائم اختلال دوقطبی
علائم اختلال دوقطبی در ابتدا ممکن است نامحسوس باشد. برخی از افراد ممکن است قبل از اینکه علائم خلقی را تجربه کنند، دچار تغییرات شناختی شوند، مانند از دست دادن حافظه دوقطبی. آنها ممکن است متوجه شوند که برای حفظ کردن کلمات یا به خاطر سپردن برنامه ها قبل از اینکه علائم افسردگی یا شیدایی بصورت بارز نمایان شوند، دچار مشکل شده اند. علائم اولیه اختلال دوقطبی اغلب شامل اختلال در چرخه خواب و افزایش تحریک پذیری و بیقراری است. دوره هایی از آنچه برخی افراد مبتلا به این اختلال “خشم دوقطبی” می نامند، اغلب پیش زمینه ای برای یک حالت خلقی دوقطبی کامل هستند.
با ایجاد تغییر در شیمی مغز، افزایش تحریک پذیری ممکن است افراد را وادار به ضربه زدن یا آسیب رساندن به دیگران کند. حملات خشم دوقطبی ممکن است در زمینه افسردگی یا شیدایی رخ دهد. تحقیقات نشان می دهد که افزایش خشم و پرخاشگری در اختلال دوقطبی از تضاد و دوگانگی دوره خلقی فعلی جدا است، اما در دوره های خلقی حاد، به ویژه هنگامی که ویژگی های روان پریشی تجربه می شود، شایع تر است. اگرچه برخی از علائم اختلال دوقطبی مستقل از دوره های خلقی هستند، در بیشتر اوقات، علائم اختلال دوقطبی نشان دهنده یکی از سه حالت خلقی است که شامل افسردگی، شیدایی یا هیپومانیا می شود.
افسردگی
علائم افسردگی دوقطبی بطور کلی با علائم اختلال افسردگی اساسی یکسان است، مگر در صورتی که ویژگی های مختلط وجود داشته باشد. اگرچه بدتر شدن روحیه و افکار ناامید کننده معمولاً به دنبال افسردگی پیش می آید، اما شروع یک دوره افسردگی اغلب در ابتدا با از دست دادن انرژی و تغییر در اشتها، خواب و شناخت نمایان می شود. افرادی که افسرده هستند در تصمیم گیری یا حفظ انگیزه برای انجام فعالیتهای مهم شخصی با مشکلات زیادی مواجه می شوند.
شیدایی
شروع شیدایی دوقطبی اغلب با افزایش سطح انرژی و فعالیت ذهنی نمایان خواهد شد. در مراحل اولیه یک دوره شیدایی، افراد ممکن است متوجه تشویش افکار خود شوند. آنها ممکن است بطور ناگهانی علایق جدیدی را ایجاد کنند که با پیشرفت دوره جنون به رفتار اجباری تبدیل خواهد شد. به عنوان مثال، علاقه جدیدی که در مرحله اولیه یک دوره شیدایی (مانیک) ایجاد می شود، ممکن است به این امر منجر شود که شخصی در مرحله حاد یک دوره شیدایی، هزاران دلار برای اقلام مربوط به آن علاقه هزینه کند.
هیپومانیا
علائم هیپومانیا شبیه علائم شیدایی، اما کمی پیچیده تر است.
بسیاری از افراد در شروع یک دوره هیپومانیا احساس الهام می کنند. آنها ممکن است احساس خلاقیت یا ماجراجویی بیشتری داشته باشند و ناگهان تصمیم بگیرند پروژه جدیدی را شروع کنند. چنین علائم خوشایندی باعث می شود برخی از افراد اختلال دوقطبی خود را بپذیرند حتی اگر به معنی پذیرفتن دوره ها یا علائم خوشایند کمتری باشد. توجه به این نکته ضروری است که همه علائم هیپومانیا خوشایند نیستند، افراد اغلب در حالت هیپومانیا احساس تحریک پذیری، اضطراب یا خارج از کنترل بودن می کنند.
علل اختلال دوقطبی
ممکن است این سوال برای برخی افراد پیش آید “آیا اختلال دوقطبی ژنتیکی است؟” یا “آیا اختلال دوقطبی ارثی است؟” اختلال دوقطبی دارای اجزای ژنتیکی بسیار قوی است. تحقیقات منتشر شده نشان داده است که افرادی که یکی از والدینشان مبتلا به اختلال دوقطبی هستند، 6 برابر بیشتر از سایر افراد با این بیماری دست و پنجه نرم خواهند کرد. در صورتی که هر دو والدین مبتلا به اختلال دوقطبی باشند، این عوارض حتی بیشتر نمایان می شود. مهمترین علل اختلال دوقطبی تفاوت های بیولوژیکی هستند که به ارث برده می شوند. تحقیقات نشان می دهد که اختلال دوقطبی ناشی از تغییر در ساختار و عملکرد مغز است که شامل تغییر در سطح انتقال دهنده های عصبی سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین می باشد. اگرچه عوامل محیطی نمی توانند باعث ایجاد اختلال دوقطبی شوند، اما ممکن است احتمال ابتلا به این اختلال را در فرد افزایش دهند. آنها همچنین ممکن است در شروع آن تاثیر داشته باشند و باعث شوند افراد علائم زودهنگام را تجربه کنند. محرک های دوقطبی شامل استرس، محرومیت از خواب، آسیب روحی و سوء مصرف مواد است.
نحوه تشخیص اختلال دوقطبی
مانند تشخیص سایر اختلالات روانی، متخصصان از طریق انجام یک سری مصاحبه های بالینی اختلال دوقطبی را تشخیص می دهند. آنها ممکن است از یک ابزار غربالگری یا آزمایش دوقطبی با سوالات هدفمند برای تعیین اینکه آیا فرد دارای معیارهای لازم برای تشخیص این اختلال است یا خیر، استفاده کنند.
اختلال دو قطبی در برخی از افراد ممکن است برای اولین بار در طول یک دوره درمان بستری تشخیص داده شود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک، اغلب پس از اولین دوره جنون در بیمارستان بستری می شوند. کارکنان بیمارستان فرد مشکوک به اختلال دوقطبی را به مدت چند روز تحت نظر قرار داده و مشاهداتی را بر روی او انجام می دهند تا بتوانند بهترین تشخیص را برای افرادی که علائم روان پریشی و خلق و خوی بالا را نشان می دهند تعیین کنند.
هنگامی که فرد به یک دوره افسردگی مبتلا می شود، تشخیص اختلال دوقطبی دشوارتر می شود. متخصصان سلامت روان در فرایند دقیق تشخیص افتراقی شرکت می کنند تا تشخیص دهند آیا فردی که علائم افسردگی را تجربه کرده است آیا تاکنون علائم شیدایی یا هیپومانیا را نیز تجربه کرده است یا خیر. آنها باید تعیین کنند که آیا فرد دوره های خلقی متمایزی را نشان می دهد که نشان دهنده اختلال دوقطبی یا بی ثباتی خلقی کوتاه مدت است، که ممکن است نشان دهنده نوع دیگری از اختلال، مانند اختلال شخصیت باشد.
اختلال دوقطبی چیست؟
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به اختلال دوقطبی هستند؟
عوامل خطر برای ابتلا به اختلال دوقطبی شامل موارد زیر است:
سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال دوقطبی یا سایر اختلالات خلقی
تجربیات اولیه که بر عملکرد مغز تاثیر می گذارد، مانند ضربه به سر
آسیب های وارد شده به فرد در دوران کودکی یا بزرگ شدن در یک خانه سست و دمدمی یا خشن
روی آوردن به سوء مصرف مواد در اواخر دوران کودکی یا اوایل نوجوانی
کم خوابی، به ویژه کم خوابی مزمن
سخن پایانی
سوء مصرف مواد ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در مغز شود که ممکن است باعث شروع اختلال دوقطبی شود. با این وجود، بعید است که افراد بدون داشتن عوامل خطر ژنتیکی یا بیولوژیکی دچار این اختلال شوند، حتی اگر چندین عامل خطر محیطی وجود داشته باشد. اگر افراد سال ها با علائم اختلال دوقطبی درمان نشده دست و پنجه نرم کنند، تا زمانی که تحت درمان قرار نگیرند، به احتمال زیاد دوره های روحی بدتری را تجربه خواهند کرد. آنها همچنین در معرض خطر ابتلا به اختلالات همزمان مانند اختلالات مصرف مواد قرار خواهند گرفت.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با اختلال دوقطبی درمان نشده به همراه اعتیاد به مواد مخدر و الکل دست و پنجه نرم می کنید و قصد ترک اعتیاد دارید، مشاورین و متخصصین مرکز ترک اعتیاد آکسون آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد. کارشناسان مرکز ترک اعتیاد آکسون گزینه های درمانی یکپارچه را برای افرادی که دارای اختلالات روانی همزمان و اختلالات مصرف مواد هستند ارائه می دهد. با کارشناسان ما در کلینیک ترک اعتیاد آکسون تماس بگیرید تا در مورد گزینه های درمانی تخصصی و نحوه شروع کار در راه رسیدن به بهبودی اطلاعات بیشتری کسب کنید.
